پروتکل بازتوانی جراحی بازسازیPCL

پروتکل بازتوانی جراحی بازسازیPCL ،ترمیم گرافت PCL معمولاً حدود دوبرابر زمان بیشتری نسبت به گرافت ACL لازم دارد ، و به همین دلیل بازتوانی PCL یکی از رازهای اصلی موفقیت در بهبودی مناسب بعد از این جراحی است.

چهار نکته کلیدی در مراحل بازتوانی جراحی بازسازیPCL باید رعایت شود.

1. 1Progressive weight bearing
2. اجتناب از جابه جایی به سمت خلف تیبیا
3. اجتناب از عملکرد فعال هامسترینگ
4. اصلاح قدرت کرادری سپس

پنج مشکل اصلی که بعد از بازسازی لیگامان رخ می دهد شامل موارد زیر است.

• الف- تورم و درد بعد ا ز عمل
• ب- محدودیت حرکت (Loss of motion )
• ج- ضعف (weakness )
• د- joint laxity
• خ- از بین رفتن پروپریوسپتیو

بنابراین در برنامه های بازتوانی باید به این موارد اپروچ شود که مورد تورم ودرد را در همان management اولیه بعد از عمل باید کنترل کرد .

نحوه برخورد مناسب با 4 مشکل اصلی بعد از بازسازی لیگامانی با بازتوانی صحیح

• 1- Loss of Motion با اصول Rom صحیح
• 2- Weakness با نرمشهای تقویتی صحیح (Strengthening )
• 3- joint laxity استفاده مناسب از brace
• 4- اختلال پروپریوسپتیو وزن گذاری و تقویت عضلات مناسب و به موقع

مرحله اول ( صفر تا هفته دوم)

1- کنترل درد و ادم بعد از عمل با کرایوتراپی

2- تشویق بیمار برای اعاده هرچه زودتر اکستانسیون کامل زانو با قراردادن بالش زیر پاشنه

3- تشویق بیمار به حرکت دادن کشکک به جهات مختلف به خصوص به سمت بالا و پایین

4- hinge knee brace ( از نوع Pcl Brace ) ( بطوریکه یکpad در قسمت خلف که باید 24 ساعته بسته باشدساق داشته باشد) بعد از عمل برای 6 هفته پوشیده شود.

5- Rom پاسیو زانو از روز بعد از جراحی شروع شود ولی باید در عرض دو هفته به 90 درجه برسد ( روز اول بعد از اول تا 30 درجه و به تدریج بیشتر شود)

نکته: حرکات زانو باید سه بار در روز و هر بار به تعداد 20 عدد در ماه اول باشد برای اینکه ازabrasion روی گرافت کاهش یابد.

نکته: برای جلوگیری از نیروی وارد شونده به خلف ، بهتر است Rom در حالت پرون انجام شود.

6- تحمل وزن بدن در دوهفته اول باید به اندازه 25% وزن بدن باشد.

نکته : بهتر است weight bearing در اکستانسیون کامل باشد.

7- stretching هامسترینگ و گاستروکنمیوس و ایلیوتیبیال باند را در همان دو هفته اول شروع شود.

8- تقویت ایزومتریک کوادری سپس وSLR و اکستانسیون فعال زانو را بعد از عمل شروع می شود.

نکته: تقویت کوادری سپس knee extension quadriceps stretchingباید از 60 درجه فلکسیون و اکستانسون کامل محدود شود.

مرحله دوم ( هفته 2 تا 4 )

1- hinge knee brace ادامه پیدا کند.

2- Rom پاسیو تا 110 درجه پشرفت کند.

3- میزان وزن گذاری تا 50% وزن بدن بیشتر شود.

4- ادامه تقویت کوادری سپس و SLR

مرحله سوم ( 4 تا 6 هفته)

1- تا انتهای این هفته brace اولیه ادامه یابد.

2- میزان flexion پاسیو تا 120 درجه افزایش یابد.

3- تا انتهای هفته 6 باید عصا کنار گذاشته شود و وزن گذاری کامل شود.

4- در این مرحله نرمشهای close –chain شروع می شود ولی باید مواظب بود که میزان flexion زانو از 70 درجه بیشتر نشود.

5- استفاده از دو چرخه های ثابت با مقاومت پایین و با حداکثر flexion تا 70 درجه به تدریج شروع می شود.

مرحله چهارم ( 6 تا 8 هفته)

در این مرحله همان اهداف قبلی را با جدیت بیشتری دنبال می کنیم.

مرحله پنجم ( ماه سوم)

1- میزان flexion زانو در ماه سوم باید کامل و به 135 درجه برسد.

2- در این ماه باید برنامه ورزشی پیاده روی را به دستور کار اضافه کرد .

3- ادامه تمرینات قبلی نیز وجود دارد.

4- نرمشهای تقویتی ابداکسیون و اداکسیون هیپ شروع شود.

مرحله ششم ( ماه چهارم)

1- در ماه چهارم شنا کردن و تمرینات آبی شروع می شود.

2- در این ماه flexion زانو با عملکرد و تقویت هامسترینگ شروع می شود.

نکات:

1- زمان برگشت به فعالیت ورزشی قبلی: زمانی که زانو بطور کامل پایدار شده و قدرت کوادری سپس به 90 % زانوی مقابل برسد که اغلب تا قبل از 6 تا 9 ماه بعد از جراحی اجازه برگشت به فعالیت ورزشی قبلی داده نمی شود.

2- Functional PCL brace در سال اول بعد از جراحی ، وقتی که فرد به فعالیت ورزشی یا شغلی سطح بالای خود بر می گردد ، اندیکاسیون دارد.

3- فعالیتهای که shearing force بالایی به سمت خلف روی تیبیا ایجاد می کند باید پرهیز شود ، برای فعال پایین آمدن از پله ها یا سطوح شیبدار و یا squatting باید 6 ماه پرهیز شود.

چهار سوال اصلی که باید در نظر داشت:

1- چه مقدار Rom باید در زمانهای خاص در طی بازتوانی جراحی بازسازیPCL باید اجازه داده شود؟

* -صفر تا انتهای هفته دوم 90 درجه

* – صفرتا انتهای هفته چهارم 110 درجه

* -صفر تا انتهای هفته ششم 120 درجه

* – صفرتا انتهای ماه سوم 135 درجه

2- چه زمان و به چه مقدار weight bearing اجازه داده شود؟

* – تا انتهای هفته دوم 25% وزن

* – تا انتهای هفته چهارم 50% وزن

* – تا انتهای هفته ششم وزن کامل

3- برای چه مدتی بیمار باید brace استفاده کند؟

تا انتهای هفته ششم باید PCL Knee brace به صورت تمام مدت استفاده کند.

Functional PCL Brace هنگام ورزش و فعالیت شغلی سطح بالا باید تا یکسال استفاده شود.

4- چه زمانی ورزشهای تقویتی هامسترینگ شروع شود؟

*- باید در ماه چهارم شروع شود.

– حرکات فعال هامسترینگ تا 30درجه نیروی به سمت خلف وارد نمی کند mini squatting exercise در واقع Co- strengthens کوادری سپس و هامسترینگ است و اشکال ندارد.