انواع تزریق در زانو برای درمان آرتروز

آشنایی با انواع تزریق داخل مفاصل و کاربرد آنها

بررسی انواع تزریق های داخل مفصلی ،تزریقات داخل مفصلی جهت درمان مشکلات مفصل روش درمانی است که برای وارد کردن مستقیم یک دارو توسط سرنگ به مفصل با انگیزه کاهش درد و التهاب استفاده می شود.بـا بالا رفتن تدریجی سن در اثـر تغییـرات بیولوژیـک و ضربدیدگی ها، غضـروف مفصلی زانو دچـار فرسـایش می شود.

توانایـی غضـروف مفصلی در بازسـازی خـود به علـت محدودیـت عـروق خونی و سلولی محـدود است. لذا تزريق داخل مفصلـي دارو يا ترکيب دارويي بـا خاصيت بازسـازی و ترمیم بافـت غضروفي، همـواره مورد توجه متخصصان بـوده اسـت.

در مقاله قبل به تزریق داخل مفصلی زانو و کاربردهای آنها ،معایب و مزایا آن پرداختیم با ما همراه باشید تا به بررسی انواع تزریق های داخل مفصلی ، از جمله کورتیزون، اسید هیالورونیک، پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) ، تزریق سلول‌های بنیادی و ارتوکین تراپی ، پرولوتراپی بپردازیم .

بررسی انواع تزریق های داخل مفصلی :

کورتیکواستروئید در تزریق مفصلی ( کورتون داخل مفصلی)

در استئوآرتریت، تزریق مفصلی با مواد گلوکوکورتیکوئید مانند هیدروکورتیزون می تواند باعث کاهش درد در این ناحیه در مدت زمانی مشخص شود. این زمان بسته به شرایط مفصل و موارد دیگر ممکن است از چند هفته تا چند ماه ادامه یافته و بیمار درد بسیار کمتری را متحمل شود. کورتون‌ها با کاهش التهاب و سرکوب سیستم ایمنی بدن عمل می‌کنند و به همین دلیل در درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های التهابی، آلرژیک و خود ایمنی کاربرد دارند.

مطالعات نشان داده است که تزریق کورتیکواستروئید به صورت قطع نمی تواند درمان آرتروز زانو یا همان مفصل مشکل دار شما باشد اما تا حدود زیادی درد زانو را تسکین می دهد.تزریق کورتیزون روشی قدرتمند برای بیمار برای تسکین علائم با تسکین التهاب خط مفصل است. می توانید تزریق کورتیزون را به عنوان یک مسکن قوی در نظر بگیرید که از طریق یک سوزن به مفصل زانو تزریق می شود.

همچنین این مواد خاصیت ضد التهابی داشته و به همین دلیل در این نوع تزریق به صورت پیوسته مورد استفاده قرار می گیرند. درد مفاصل، آرتروز زانو ، سیاتیک و تمامی انواع بیماری های التهاب مفصلی از جمله بیماری های هستند که می توان این تزریق را در درمان آن ها قرار داد.با وجود اینکه ثابت نشده که تزریقات محدود داخل مفصل کورتون بتواند سبب پوکی استخوان شود، اما این تزریقات نباید در مدت زمانی زودتر از ۶ ماه مجددا تکرار شوند.

البته این مواد می توانند به روش های مختلفی وارد نقاط مختلف بدن شوند که تزریق داخل مفصلی یکی از آن ها است. از دیگر موارد می توان به تزریق عضلانی، تزریق اپیدورال یا همان تزریق به ستون فقرات و تزریق داخل رگ (وریدی) اشاره کرد.

تزریق اسید هیالورونیک برای آرتروز زانو (ژل مفصلی)

در بیمار مبتلا به آرتروز متوسط زانو با افزایش ویسکوزیتی مایع مفصلی، باعث بهبود علائم مکانیکی بیمار می گردد و به نظر می رسد مانند روغن کاری، ضریب اصطکاک مفصل را کاهش داده و به این طریق باعث کاهش درد و ناتوانی بیمار می گردد.

اسید هیالورونیک یک روش درمانی معمول در تزریق داخل مفصلی برای آرتروز زانو است. تحقیقات نشان داده است که دوره های مکرر تزریق داخل مفصلی اسید هیالورونیک میتواند درمانی مؤثر و بی خطر برای آرتروز زانو باشد. بیشتر مطالعات بر روی افرادی که دوره های تکراری تزریق داخل مفصلی انجام داده اند نشان می دهد که تزریق اسید هیالورونیک نسبت به مسکن های دیگر، درد را به میزان بیشتری در افراد دارای آرتروز زانو تسکین می دهد اما شواهدی مبتنی بر ایجاد احتمال و خطراتی برای افزایش درد در این ناحیه نیز در برخی منابع گزارش شده است.

تزریق اسید هیالورونیک از میزان ساییدگی مفصل و التهاب ناشی از استئوآرتریت زانو می‌کاهد. به طور کلی تزریق آمپول اسید هیالورونیک در مقایسه با تزریق کورتون آهسته ‌تر شروع به اثر گذاری می‌کند با این حال تاثیرات مثبت حاصل از آن تا مدت بیشتری باقی می‌ماند و بیمار را مدت بیشتری از درد رها می‌کند. هیالورونیک اسید (آمپول ویسکور) یکی از روش‌هایی است که به منظور تسکین درد ناشی از آسیب دیدگی حاصل از ورزش، تصادفات خودرویی، آسیب دیدگی در حین کار یا استئوآرتریت تزریق می‌‌شود.

پلاسمای خون غنی شده یا PRP (پلاسمای غنی از پلاکت جدا شده از خون به مفصل)

رایج ترین روش ، تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) نام دارد.این فرایند شامل گرفتن خون بیمار و پردازش خون با کمک کیت مخصوص و سانتریفوژ کردن به طریقی است که بتوان پلاسمای غنی از پلاکت را از سایر اجزای خون جدا کرد و به داخل مفاصل یا تاندون ها و سایر بافت های نرم تزریق کرد.

روش درمانی پلاکت غنی شده خون غالبا برای تقویت بازسازی سلولها در نواحی مورد جراحی بکار میرفته است. این روش با بهره گیری از فاکتورهای ترمیمی موجود در پلاکت خون بیمار می تواند سبب کاهش خشکی مفصل، بهبود درد و افزایش موقت کیفیت زندگی مبتلایان به آرتروز متوسط زانو شود. این اثرات در کوتاه مدت می تواند باعث کاهش درد بیمار گردد و این اثر ضد درد در صورت موفقیت فقط چند ماه دوام دارد.

مراحل آماده سازی PRP و تزریق مفصلی :

• خون از ورید بازوی بیمار به داخل ویال کشیده می‌شود (معمولاً ۱۵ تا ۵۰ میلی لیتر یا کمتر از ۲ اونس خون مورد نیاز است).
• خون با استفاده از دستگاه سانتریفیوژ، پردازش می‌شود.
• یک پزشک یا تکنسین، پلاسمای غنی از پلاکت سانتریفیوژ شده را برای تزریق آماده می‌کند.
• ناحیه آسیب دیده مفصل، با مواد ضدعفونی کننده مانند الکل و یا پد، تمیز می‌شود.
• در صورت استفاده از سونوگرافی، یک ژل مخصوص روی ناحیه‌ای از پوست، نزدیک محل تزریق اعمال می‌شود. یک پروب اولتراسوند، روی پوست پوشیده از ژل، حرکت داده می‌شود. یک تصویر زنده از مفصل روی صفحه نمایش، ایجاد می‌گردد تا پزشک آن را ببیند.

نتایج تزریق PRP ممکن است بین چهار تا شش هفته طول بکشد تا بیمار آن را احساس کند.تزریق PRP روند بهبودی را تسریع و تقویت می‌کند، بنابراین بدن شما می‌تواند میزان قابل توجهی از آسیب‌هایی که به تنهایی قادر به درمان آن‌ها نیست را ترمیم کند. پی‌آرپی در واقع می‌تواند به شما در بازسازی غضروف‌هایی که توسط آرتروز یا آرتریت روماتوئید، تخریب شده‌اند، کمک کند.

تزریق سلول های بنیادی (Stem cell)

سلول‌درمانی‌ التهاب مزمن را در بسیاری از بیماران کاهش می‌دهد و ممکن است این پتانسیل را داشته باشند که در طول زمان پاسخ درمانی را در بافت تحریک کنند.محققان این نظریه را مطرح می کنند که وقتی سلول های نیادی به زانوهای مبتلا به آرتروز تزریق می شود، ممکن است به سلول های غضروف تبدیل شوند.

در سلول درمانی از سلول ها و بافت های جمع آوری شده از بدن بیمار مانند مغز استخوان یا بافت چربی استفاده می کنند.کم شدن التهاب؛ کاهش سرعت تخریب غضروف؛ و کاهش درد زانو از جمله مزایای تزریق سلول های بنیادی به شمار می‌آید. همانطور که گفته شد سلول های بنیادی مورد استفاده در این تزریق ها از مغز استخوان یا بافت چربی ها هستند که معمولا بعد از جمع آوری، پاکسازی می شوند و با دقت به مفصل، رباط یا تاندون تزریق می شوند.

ارتوکین تراپی (تزریق پروتئین ضدالتهابی اینترلوکین ۱ جدا شده از خون به مفصل)

این فرایند شامل گرفتن خون بیمار و پردازش خون به طریقی است که بتوان پروتئین ضد التهابی و عوامل رشد را از سایر اجزای خون جدا کرد و به داخل مفاصل یا تاندون ها و سایر بافت های نرم تزریق کرد.
ارتوکین تراپی روشی جدید برای درمان بیماری های مفاصل است .نوعی پروتئین از دسته سیتوکین ها، به نام اینترلوکین-۱ (IL-1) از عوامل بیماری های مفصلی ناشی از التهاب شناخته شده است و این نوع درمان شامل تزریق مهارکننده بیولوژیک اینترلوکین ۱ (IL-1Ra) است که از پلاسمای خون بیمار جدا می شود.
پروتئین ضد التهابی محافظت کننده (IL-1Ra) به ناحیه دردناک تزریق می شود و به کاهش درد مفاصل و التهاب بافت آسیب دیده کمک می کند.

ارتوکین ضمن افزایش تعداد فاکتورهای رشد می تواند با تزریق پروتئین ضد التهابی ، گیرنده های التهابی را نیز مسدود نماید.

• برای انجام ارتوکین تراپی در ابتدا از بیمار خون گرفته می شود. این مرحله مشابه با نمونه گیری خون برای آزمایش است.
• خون در دمای ۳۷ درجه سانتی گراد نگه داری می شود که باعث تحریک تولید پروتئین IL-1Ra می شود.
• با استفاده از یک سانتریفیوژ آزمایشگاهی برای جدا کردن اجزای خون، پروتئین مورد نظر از خون به دست می آید.
• پروتئین بدست آمده در آمپول کشیده شده و آماده تزریق و با کمک سونو گرافی یا سیتی اسکن در قسمت دردناک مفاصل تزریق می شود.

به طور معمول تزریق ها ۱-۲ بار در هفته انجام می شوند.و حداقل ۶ تزریق ضروری است. بعد از تزریق، به بیماران توصیه می شود که تا ۴۸ ساعت ورزش های شدید نداشته باشد.

پرولوتراپی

پرولوتراپی معمولاً شامل تزریق های متعدد در بافت نرم آسیب دیده است. پرولوتراپی روی تاندون کشکک زانو انجام می شود. برای درمان آرتروز زانو، تزریق پرولوتراپی ممکن است به سایر بافت های مجاور انجام شود.

هدف پرولوتراپی تحریک ترمیم بافت طبیعی در بدن است. در طول درمان، پزشک یک ماده محرک مانند محلول دکستروز را به مفصل زانوی ملتهب و بافت‌های اطراف آن تزریق می‌کند. در طول یک جلسه درمانی چندین تزریق 15 تا 20 بار انجام می شود.

پرولوتراپی به طور موقت التهاب را افزایش می دهد. در این نوع درمان التهاب اضافی به بهبود بیشتر کمک می کند.پرولوتراپی برای اکثر افراد مبتلا به اشکال التهابی آرتریت، مانند آرتریت روماتوئید یا نقرس، مناسب نیست.

نکته : تزریق های درمانی زانو می تواند عوارض دردناک آرتروز زانو را کاهش دهد. تزریق‌ ها اغلب همراه با سایر درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، بریس یا داروها استفاده می‌شوند.

در پایان این مقاله ضمن توضیح و بررسی انواع تزریق و تاکید بر مزایای هر روش و با مرور موفقیت های همه روش های فوق در درمان انواع بیماری های التهابی زانو از جمله آرتروز ، می توان گفت که همچنان درمان جراحی تعویض مفصل زانو ، تنها روش درمان قطعی برای حذف آرتروز است و با وجود مزایا و معایب و عوارض آن تنها روش درمان قطعی آرتروز محسوب می شود.